Weekend Reads - 04 May 2025
Khả năng chống chịu trong đầu tư, quản trị rủi ro bằng phân tích bảng cân đối kế toán, danh mục đầu tư bền vững, tư duy đảo ngược (invert), triết lý sống và đầu tư của Warren Buffett, Todd Ahlsten.
Tầm quan trọng của khả năng chống chịu (resilience) trong đầu tư - khi những thành công ổn định trong quá khứ không đảm bảo sự an toàn trong tương lai, và khả năng phục hồi là yếu tố then chốt để vượt qua các cú sốc không lường trước được. Khả năng chống chịu này không dễ nhận biết qua các con số tài chính, mà cần đến các yếu tố như sự dư thừa, tính linh hoạt và phân quyền trong mô hình kinh doanh, tất cả đều gắn liền với tư duy lãnh đạo lâu dài của những chủ sở hữu thực sự. Ý tưởng then chốt là các hành động tăng cường khả năng chống chịu thường yêu cầu đầu tư trước và đôi khi bị xem là không hiệu quả, nhưng lại là yếu tố quyết định việc doanh nghiệp có thể tồn tại qua khủng hoảng hay không.
Hướng dẫn Phân tích Bảng cân đối kế toán này cung cấp quy trình toàn diện để đánh giá sức khỏe tài chính của một doanh nghiệp, tập trung vào hiểu rõ các yếu tố cấu thành tài sản, nợ phải trả và các tỷ số tài chính then chốt. Bài viết nhấn mạnh tầm quan trọng của bảng cân đối kế toán mạnh, không chỉ giúp phòng chống rủi ro phá sản mà còn tăng cơ hội tận dụng thời điểm thuận lợi trên thị trường. Chuỗi câu hỏi kiểm tra (checklist) cùng những tiêu chí phân tích tỉ mỉ về nợ, tài sản, thanh khoản và vốn chủ sở hữu giúp nhà đầu tư ra quyết định sáng suốt và giảm thiểu rủi ro khi lựa chọn doanh nghiệp để đầu tư.
Tầm quan trọng của việc chuẩn bị danh mục đầu tư vững vàng trước những bất ổn không thể lường trước thay vì đặt cược vào một kịch bản cụ thể. Thay vì cố dự đoán chính xác các yếu tố vĩ mô, nhà đầu tư nên tìm kiếm các doanh nghiệp có mô hình hoạt động bền vững, ít phụ thuộc vào yếu tố ngoại vi và có khả năng sinh lời cao, đồng thời chỉ mua khi định giá hấp dẫn để tạo biên an toàn. Sự phối hợp giữa chất lượng doanh nghiệp và mức giá hợp lý là chìa khoá để xây dựng danh mục có khả năng chống chịu tốt trước những cú sốc từ bên ngoài thị trường.
Bài viết "The Four Layers of Fashion" của Tomas Pueyo lý giải tại sao con người lựa chọn trang phục như hiện nay thông qua bốn yếu tố cốt lõi: chức năng, thẩm mỹ, tín hiệu xã hội và tính kế thừa lịch sử (path dependency). Tác giả phân tích rằng các yếu tố này ảnh hưởng đến mọi lựa chọn thời trang, từ trang phục truyền thống đến phong cách hiện đại, đồng thời giải thích vì sao có sự đa dạng cũng như tính tương đồng trong phong cách ăn mặc của các cộng đồng. Ngoài ra, sự kết hợp và xung đột của các yếu tố này chính là lý do dẫn tới nhiều tranh cãi và sự thay đổi không ngừng của thời trang qua lịch sử.
Bài viết sử dụng thảm họa tàu con thoi Challenger như một ví dụ điển hình để nhấn mạnh tầm quan trọng của nguyên tắc tư duy đảo ngược (inversion) trong việc ra quyết định và tránh sai lầm, đặc biệt trong bối cảnh quản lý rủi ro và đầu tư. Thảm họa Challenger không phải do một sự kiện ngẫu nhiên mà là kết quả của các lỗi có thể phòng tránh từ lâu, xuất phát từ việc quản lý bỏ qua cảnh báo của kỹ sư, thất bại trong kiểm tra toàn bộ dữ liệu, và ảnh hưởng bởi tư duy nhóm cũng như các mục tiêu chính trị. Qua đó, tác giả đề xuất rằng chúng ta nên tập trung vào việc xác định và loại bỏ trước các yếu tố dẫn đến thất bại thay vì chỉ theo đuổi thành công, đồng thời thường xuyên đặt câu hỏi, kiểm chứng lại giả định và suy nghĩ lùi về nguyên nhân của các vấn đề.
Bài viết phân tích nguyên nhân dẫn đến sự cố mất điện nghiêm trọng tại bán đảo Iberia, đặc biệt là Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha, khi hệ thống điện dựa quá nhiều vào năng lượng tái tạo như mặt trời và gió mà thiếu vắng sự hỗ trợ từ nguồn điện nền ổn định như than, khí, thủy điện và hạt nhân. Tác giả lập luận rằng chính sách ưu tiên năng lượng tái tạo cực đoan, gạt bỏ các nguồn điện nền cùng nhận thức sai lầm rằng mọi loại điện đều “như nhau”, đã khiến lưới điện trở nên mong manh, thiếu quán tính và dễ sụp đổ trước các sự cố bất ngờ. Bài viết cảnh báo nguy cơ tương tự có thể xảy ra ở nhiều quốc gia phương Tây khác nếu họ tiếp tục chạy theo mục tiêu Net Zero mà bỏ qua nguyên lý vận hành thực tế của ngành điện, đồng thời gợi ý cơ hội đầu tư vào các ngành điện nền truyền thống.
Rick Carew, cựu nhà báo Wall Street Journal và giảng viên đầu tư giá trị tại Đại học Fordham, chia sẻ về hành trình từ kinh nghiệm gia đình kinh doanh rượu vang đến việc ứng dụng tư duy báo chí trong đầu tư, nhấn mạnh việc học ngôn ngữ giúp hiểu sâu hơn về văn hóa và đầu tư. Ông bàn về cách kết hợp các nguyên tắc đầu tư giá trị và tăng trưởng, vai trò của AI trong giáo dục và những phân tích sắc bén về mối quan hệ phức tạp giữa doanh nghiệp, chính phủ Trung Quốc và xu hướng toàn cầu hóa khi đối mặt với căng thẳng thương mại Mỹ-Trung. Rick cho rằng để thành công, cần giữ được niềm đam mê công việc, đóng góp cho xã hội và duy trì sự tò mò học hỏi cả đời.
Bí quyết của sự gia tăng giá trị bền vững trong cả kinh doanh, đầu tư và cuộc sống cá nhân, nhấn mạnh vai trò cốt lõi của việc duy trì tiêu chuẩn cao trong mọi việc làm hằng ngày. Tác giả khẳng định rằng chính việc chăm sóc những việc nhỏ trong hiện tại với thái độ và hành vi đúng đắn không chỉ giúp xây dựng các mối quan hệ tốt đẹp, thành công trong đầu tư mà còn lan tỏa ảnh hưởng tích cực tới gia đình và cộng đồng. Cuối cùng, bí mật thực sự của quá trình "lãi kép" chính là sống trọn vẹn cho ngày hôm nay với tiêu chuẩn cao, bởi khi ngày hôm nay vững vàng thì tương lai tự khắc sẽ tốt đẹp.
Warren Buffett không chỉ nổi tiếng bởi thành tích đầu tư mà còn bởi triết lý sống, lựa chọn người cộng tác và các giá trị nhân văn sâu sắc ông trân trọng trong suốt cuộc đời. Tác phẩm này tập hợp những lời tựa mà Buffett đã viết cho các cuốn sách ông đánh giá cao, giúp hé lộ những nguyên tắc, con người và bài học ông thực sự coi trọng – như sự chính trực, lòng hào phóng, lý trí bền vững và tư duy vượt thời đại, xuất phát từ người thầy, đối tác, lãnh đạo doanh nghiệp và gia đình. Qua mỗi lời tựa, người đọc không chỉ thấy góc nhìn về thành công tài chính mà còn nhận ra chân dung một Buffett khiêm nhường, đề cao đạo đức, nhân văn và luôn học hỏi, sẻ chia từ những người quanh mình.
Todd Ahlsten, với ba thập kỷ kinh nghiệm đầu tư, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nhận biết cơ hội, kết hợp giữa phân tích số liệu và câu chuyện kinh doanh, cũng như bảo vệ lợi thế cạnh tranh ('moat') để xây dựng danh mục đầu tư bền vững. Ông chia sẻ về cách các công ty như Deere, Waste Management và NVIDIA duy trì tính thích ứng và đổi mới để đáp ứng với sự phát triển của công nghệ, đặc biệt là AI, cùng những chiến lược để vượt qua chu kỳ kinh tế và bảo toàn giá trị nội tại. Bên cạnh đó, ông đề cao vai trò của việc học hỏi không ngừng, xây dựng văn hóa doanh nghiệp cởi mở, cũng như việc duy trì tinh thần lạc quan và khả năng quản lý cảm xúc trong đầu tư và cuộc sống.
Thank bạn, mỗi khi cần dịch và đọc một bài viết nào đó, weekend reads của bạn luôn là filter và ưu tiên đầu tiên của mình